सोमवार, 31 अक्तूबर 2011

दिवाळी क्यूँ सै/ Diwali Kyun Sai

इबकै इसी दिवाळी क्यूँ सै?
छात दीप तै खाल्ली क्यूँ सै??

न अम्बर आतीश गूंजता,
पट्टाख्यां की काल्ली क्यूँ सै?
...
एक भाई खात्तर भाई कै
दिल भित्तर कंगाल्ली क्यूँ सै?

काल़ा गात खून के छिट्टे,
रात इसी बदहाल्ली क्यूँ सै?

माँ नै बिन जाई आँख्यां म्हें
मौत की स्याही घाल्ली क्यूँ सै?

'नमन' रोज़ की घटना सै या
तेरे काळजै सल्ली क्यूँ सै??

('मोर के चंदे' हरियाणवी कविता-संग्रह से उद्धृत)

आई दिवाळी / Aayi Diwali

आई दिवाळी चसे दीवड़े, हे सखी रामराज आया री
आई दिवाळी चसे दीवड़े, हे सखी रामराज आया री

दिवाळी का चा था
सबकै मन उत्साह था
एक-दूसरे नै मिल के सारे बधाई दे रे थे
कोए ग्रीटिंग बांटें थे अर कोए मिठाई दे रे थे
घर लिपे-पुते चमक रे थे
नए सूट गात पै दमक रे थे
बजार जाण की त्यारी थी
पटाखे ल्याण की बारी थी
बजार सुरग से लाग्गैं थे, हर-एक हाट सज री थी
किते स्वर थे मंत्रोच्चारण के तो किते बांसळी बज री थी
चसे दीव्याँ कै चान्दन्याँ म्हें मावस म्हें उजासी छा री थी
मिला सुर तै सुर अर गळ तै गळ सखी गीत यो गा री थी-

आई दिवाळी चसे दीवड़े, हे सखी रामराज आया री
आई दिवाळी चसे दीवड़े हे सखी रामराज आया री

बजार कै मोड़ पै सड़क का कूणा
टुट्टी-सी खाट, पाट्या-सा बिछूणा
थोड़े-सी मोमबत्ती, थोड़ी-सी फूलझड़ी
थोड़ी-सी टिकिया, थोड़ी पटाख्याँ की लड़ी
लेल्यो पटाखे सस्ते ले ल्यो, एक बाळक बोल लगा ऱ्या था
आंदे-जांदे किस्से का पर उसपै ध्यान ना जा ऱ्या था
वो भी मन म्हें दिवाळी का उत्साह ले के आया था
मिठाई नहीं, माँ की दुवाई का चा ले के आया था

माँ घणी बीमार थी
चालण- फिरण तै लाचार थी
बाब्बू उसका खा लिया था दारू-खोरी नै
बड़ा भाई निगळ लिया था सेठ की तिजोरी नै
कासण-भारी करके नै माँ थोड़ा-घणा कमाया करती
आप भुक्खी रह के नै भी उसनै टूक खुवाया करती

पर कोढ़ म्हें खाज की तरियां या किस्मत की मार हो सै
इसकै आग्गे आदमी का हर सुपना लाचार हो सै
उस दिन खुद उसकै मन म्हें या सबतै बड़ी गरीबी लाग्गी
भूख-प्यास कै कारण तै उसकी माँ लकवै म्हें आगी
घर की सारी जिम्मेदारी उसकै कांधे आ ली थी
बारह साल कै छोटे सै उस सर पै कुण्डी ठा ली थी

किस्मत नै जो भी कर दी थी, उसका कती मलाल नहीं था
माँ का साया सर पै था, गरीबी का ख्याल नहीं था
गरीबी म्हें धंसी आख्याँ तै कोए गाहक टोह ऱ्या था
उधार लिए पटाख्याँ नै वो देख-देख के रो ऱ्या था
इतने म्हें ए लिकड़ गळी तै सोहद्यां की आगी टोळी
एक अळबाद्दी नै आग्गे बढ़ भर ळी पटाख्याँ की झोळी
उसकै पीसे मांगण पै ए इतणी बड़ी सज़ा देई
गेर पटाख्याँ कै उप्पर फेर उनम्हें सींख लगा देई

पटाख्याँ की धडाम-धडाम नै, तोड़ देई ख़ामोशी थी
उस गरीब के सुपन्या उप्पर ल्या देई बेहोशी थी
दो मिनट म्हें सारे पटाक्खे बाज-बूज कै थम गे
उस गरीब कै लहू के छींटे सड़क कै उप्पर जम गे
फेर, किसे नै ठाया कोन्या
अस्पताळ पहुंचाया कोन्या

जिद वो होश म्हें आवण लाग्या
तो, न्यू ए बुदबुदावण लाग्या-
बरसां तै बढ़ री सै माँ, या आस नहीं टूटण दयूंगा
तेरै इलाज तै पहल्यां माँ मेरी साँस नहीं टूटण दयूंगा
उट्ठण की हिम्मत कोन्या थी, हट के बेहोसी छा री थी
दूर गळी कै एक कोणे पै सखी गीत यो गा री थी

आई दिवाळी चसे दीवड़े, हे सखी रामराज आया री
आई दिवाळी चसे दीवड़े, हे सखी रामराज आया री

के यो हे रामराज सै?
जित डुब्या होया भविष्य अर खोया होया आज सै

जे यो हे रामराज सै तो लानत सै इस राज नै
भीम सुभाष टैगोर कै भटकै होयै समाज नै
समाजवाद की छात्ती म्हें बेट्ठ्या होया भाल्ला
राजनीती की मक्कारी, भ्रष्टाचार का बोलबाल्ला
इस तै ज्यादा मजबूरी के होगी इस जहान म्हें
माँ छाती का खून बेच दे दो शेर धान म्हें
जिस दिन यें बुराई म्हारै भारत तै मिट ज्यावें गी
भारत की जनता उस दिन साच्ची मन तै गावै गी-

आई दिवाळी चसे दीवड़े, हे सखी रामराज आया री!
आई दिवाळी चसे दीवड़े, हे सखी रामराज आया री!!
.
(हरियाणवी कविता संग्रह 'मोर के चंदे' से उद्धृत)
मंगलवार, 25 अक्तूबर 2011

दिवाळी क्यूँ सै/ Diwali Kyun Sai

इबकै इसी दिवाळी क्यूँ सै?
छात दीप तै खाल्ली क्यूँ सै??

न अम्बर आतीश गूंजता,
पट्टाख्यां की काल्ली क्यूँ सै?

एक भाई खात्तर भाई कै
दिल भित्तर कंगाल्ली क्यूँ सै?

काल़ा गात खून के छिट्टे,
रात इसी बदहाल्ली क्यूँ सै?

माँ नै बिन जाई आँख्यां म्हें
मौत की स्याही घाल्ली क्यूँ सै?

'नमन' रोज़ की घटना सै या
तेरे काळजै सल्ली क्यूँ सै??
शुक्रवार, 7 अक्तूबर 2011

धिकताना देख्या / Dhiktana Dekhya


f/kdrk.kk ns[;k

QS’ku dh , jkx jkxuh]
xk.kk ns[;k QS’ku dkA
xGh&xGh  dw.kS&dw.kS]
f/kdrk.kk ns[;k QS’ku dkAA

eqPNka ij dS fQjs mLrjs] yEch jkD[kSa pksÍh]
rax  itkeh  ml dS  mIij  cqlZV  igjSa NksÍhA
/kksŸkh dqM+rk nwj /kj~;k fxjdk.kk ns[;k QS’ku dkAA
xGh&xGh  dw.kS&dw.kS]
f/kdrk.kk ns[;k QS’ku dkA

ckWch dV dks, ckW; dfVax dks, gksjh dfŸk #.Mh]
taQj dV&dV dqM+fr c.kX;k lkCcr fnD[kS lq.MhA
nkEe.k fHkap&fHkap ftal gks fy;k ck.kk ns[;k QS’ku dkAA
xGh&xGh  dw.kS&dw.kS]
f/kdrk.kk ns[;k QS’ku dkAA

NksM eaxksM+h] f[kpM+h] nfy+;k] YgkLlh] fV.Mh] jcM+h]
bMyh] lSaMfop] oM+k] lekslk] mRie] pkmfeu] iiM+hA
jksÍka rS bc MksLlk gksX;k [kk.kk ns[;k QS’ku dkAA
xGh&xGh  dw.kS&dw.kS]
f/kdrk.kk ns[;k QS’ku dkA
?kaVS rd ;sa ‘kksp djSa pfg, v[kckj i<.k uS]
yDl]czht]fujek]geke] fDyfud] luflYd eGG uSA
nks ?k.Vs jgoSa ckFk:e EgSa Ugk.kk ns[;k QS’ku dkAA
xGh&xGh  dw.kS&dw.kS]
f/kdrk.kk ns[;k QS’ku dkA

ueLdkj dS BksDdj ekjh gk;&gk; fpYykoSa]
ek¡ bc ^eEeh* dcz c.kh ckCcw uS ^MSM* crkoSaA
^ueu* tkG ;ks ds fj’R;k¡ dk] rk.kk ns[;k QS’ku dkAA
xGh&xGh  dw.kS&dw.kS]
f/kdrk.kk ns[;k QS’ku dkAA


(हरियाणवी कविता संग्रह 'मोर के चंदे' से उद्धृत)

}kjk& izos’k xkSjh ^ueu*


माँ शारदे / Maa Sharde

Ekk¡ ‘kkjns

tksM+s [kM+~;k lw¡ gkFk ‘kkjns pkanh dj ns
Nan c.kk ns nkl rw dfork ckanh dj ns

eUuS feÎh ck.kh ns ns
yEch&lh dks, Dgk.kh ns ns

ftldS mIij fy[k&fy[k dfork
egkdkO; eSa Niok n~;w¡xk
VsÔh U;w¡ uk nsD[kS ‘kkjns
rsjk ch QksVw fVdok n~;w¡xk

eUuS vi.kk Hkxr tk.k ys
cl br.kh lh ckr eku ys

dfo lEesyu ftn djokš
eUuS FkksM+k fey T;k ihlk
nks P;kj gkj ?ky T;k¡ xG EgSa
rks ‘kDdj EgSa jG T;k ?kh&lk

ek¡ ?kj EgSa ihlk cjlk ns
/ku dk rw eh*&lk cjlk ns

djokys pgs dks, leh{kk
cs’kd ys ys esjh ijh{kk

pgs esjs QÍs pdok ns
xGh chp vk/kk xMok ns

mIij rS Ygklh f[k.Mok ns
cs’kd dqŸ;k¡ iS pVok ns

ij uez fuosnu lS esjk ek¡
esjs dkPps ls dVok ns

ek¡ eUuS eksckby n~;qok ns
bu gksÎk¡ iS Lekby n~;qok ns

vaxzsth ds cksy fl[kk ns
mnwZ gkGs >ksy fl[kk ns

Nan ?kM+w¡ eSa fxVfiV&fxVfiV
‘kCnk¡ dh eSa ykÅ¡ fyfifLVd

vi.kh rfc;r iS U;w¡ ,sBw¡
lHkk chp lt&/kt dS cSB¡w

Qsj! vi.kS nsl dh fQdj dksU;k d:¡
Hkz”Vkpkj dk ftdj dksU;k d:¡
/kksGs yŸ;k¡ dk Mj lS
uk nks”k /k:¡ xq.MkxnhZ iS
eUuS fNŸkj [kk.ks lSa tks
dqN ch fy[kw¡ [kkD[kh onhZ iS

,d tS dg n~;w¡ fgUnw]eqfLye]flD[k]blkbZ
dks.k lq.kSxk
bu lkj~;k¡ uS vkIil EgSa ts dg n~;w¡ HkkbZ
dks.k lq.kSxk

yB ykXxSaxs] twr iM+Saxs
Cgksr , ?k.kh dlwr iM+Saxs

[kwu dh cg T;kxh unh&lh
esjh NM+ nsaxs x/kh&lh

Hkkjr ikd nq’euh pgs vkSj ?k.kh c< T;k
Hkkjr ek¡ dk gj csÍk ml cyhosnh iS p< T;k

eSa D;w¡ fy[kw¡ ftn fnYyh , uk ‘kjekoS
mudh lsDdh vki [kkoS

vj] uk fy[kw¡ eSa vkt dh ukjh dS mIij
[kqn uS lcyk dg.k vkGh fcP;kjh dS mIij

;sa lcyk lSa rks ;sa Hkzq.k gŸ;k D;qDdj gks T;koSa lSa
D;w¡ csÍh dh eklwe Nfo fcu tkXxs lks T;koSa lSa

ukjh ‘kks”k.k uk can gks;k
ngst gŸ;k csvar c.kh
eUuS rks U;w¡ ykXxS lS
;sa ;q) rS Mjrh lar c.kh

dg.k uS rks buuS lkjs ek¡ dg~oSa lSa
budS vk¡py uS flj dh Nk¡ dg~oSa lSa

Qsj] D;w¡ bliS nkx lS
ukjh nsoh lS]rks D;w¡ bldS ew¡g EgSa >kx lS

Qsj uk! bliS rks eSa fy[kw¡ , dksU;k
ukjh fpard fn[kw¡ , dksU;k

eSa D;w¡ ejokÅ¡ >d
ftn dks, uk ekaxS vi.kk gd

pyks bu lcrS /;ku rksM+ ch Y;w¡
lekt dkuh ew¡g eksM+ ch Y;w¡

fdrs Hkk”kk dk j.k] fdrs tkr dh yM+kbZ
fdrs dkGS xkSjS xkr dh yM+kbZ

fdrs c<rk Hkz”Vkpkj] fdrs fj’or[kksjh
ywV&ikV vjktdrk] fdrs tkjh pkSjh

Hkkjr ekrk cqf<;k dh rfj;k¡
vi.ks fnu dkÍS lS
D;qDdj fy[k n~;w¡ eSa dfork
;k dye py.k rS ukÍS lS

fy[k.kk esjk lQy c.kk ns
turk dS eu vdy c.kk ns
lkjs ,d gksa] ukjh eku gks
Hkkjr iqf”ir dey c.kk nsA
Hkkjr iqf”ir dey c.kk nsAA

(हरियाणवी कविता संग्रह 'मोर के चंदे' से उद्धृत)

}kjk& izos’k xkSjh ^ueu*

सोमवार, 3 अक्तूबर 2011

भित्तर-भात्तर / Bhittar-Bhattar

हरियाणै कै भित्तर भात्तर होया हरि का आणा ऊणा।
दूध दाध ल्हास्सी ल्हुस्सी अर घी घा का सै खाणा खूणा।।

सुथरे साथरे, भोळे भाळे लोग लाग सैं सुद्धे साद्धे,
धोत्ती धात्ती, कुड़ता काड़ता, खिण्डका खुण्डका बाणा बूणा।

गौरी गारी, नार नूर दाम्मण दुम्मण पहरैं पाहरैं सैं,
चुंदड़ चांदड़ ओढ आढ कै पाणी पूणी ल्याणा ल्यूणा।

छोरी छारी, छोरे छारे काम कूम म्हैं तकड़े ताकड़े,
खेत खात अर ध्याड़ी ध्यूड़ी, बोझ बाझ का ठाणा ठूणा।

हरियाणै कै गाम गूम म्हैं नाम नूम ऐण्डी आण्डी सैं,
झग्गड़ झाग्गड़, पिल्लड़ पाल्लड़, काळा कूळा, काणा कूणा।

रोज राज की सैर सार सैं, मौज माज सैं घर घार भिŸार,
महमान्नां का आणा ऊणा, मेळै माळै जाणा जूणा।

घर घार की गौब्बर गाब्बर तै कांध कूंध लिप्पैं लाप्पैं सैं,
मंदर मांदर तै बी सोणा साणा गाँ का ठाणा ठूणा।

कंचे कांचे, बित्ती बात्ती, बिज्जो बाज्जो खेल खूल सैं,
बाळक बूळक खुश खाश र्हैं सैं, रोज राज का गाणा गूणा।

भाई भूई, ताऊ तूऊ, काका कूका  एक रह्वैं सैं,
बाब्बु बुब्बु,  दाद्दा दुद्दा  मिल कै करते वाणा वूणा।

दुष्मन दाष्मन कोए ना सै, आप्पस म्हैं सब एक आक सैं,
तण ताण राख्या रगां रागां म्हैं प्रेम प्रूम का ताणा तूणा।

घणा घुणा खुद खाद आ ऊ कै देख दाख ल्यो हरियाणै म्हैं,
इतणा उतणा बता दिया घणा घुणा ‘नमन’ ना स्याणा स्यूणा।।